کلرور سديم يا نمك طعام با نام معدني هاليت Halite و فرمول شيميايي NaCl از كانيهاي طبيعي گروه هاليدها ميباشد. کلرور سديم به صورت بلور در طبيعت يافت شده و به رنگ سفيد يا بيرنگ، گاهي به دليل وجود ناخالصي به رنگهاي زرد - قرمز و آبي، عدد اتمي 42، وزن مخصوص 165/2 گرم بر سانتيمتر مكعب، سختي 5/2 در مقياس موس، جلاي شفاف تا نيمه شفاف، سيستم تبلوركوبيك، وزن مولكولي 454/58، نقطه جوش 1465 درجه سانتي گراد و نقطه ذوب 806 درجه سانتي گراد نمك يكي از معروفترين و شناخته شدهترين ماده در جهان است و همين معروفيت آن منجر به ناچيز شمردن شدن اهميت آن ميشود. بعلاوه يك ماده اقتصادي مهم و ضروري براي زندگي انسان بشمار ميآيد و مصارف بيشماري دارد از جمله مصارف مستقيم در غذا و غير مستقيم در پلاستيكها از جنس كلرين كه از نمك ريشه ميگيرد، باشد و يا در يخبندان ها روي جاده به منظور سهولت در رانندگي پاشيده ميشود.
اين ماده در طبيعت به صورت بلور يا محلول در آب درياچه ها، بركه ها و درياها يافت ميشود. نمك فراوانترين و ارزانترين منبع سودا (Na2O) و كلر است و به همراه كرومات سديم و هيدروكسيد سديم مهمترين تركيبات رايج سديم را شامل ميشوند. بشر در طي تاريخ از نمك به عنوان دارو در معالجه بيماريها، مصارف غذايي، غذاي حيوانات و... استفاده كرده است.
تاثير آب و هوا در توليد و مصرف نمك از ديگر مواد معدني بيشتر است. بيشتر نمكهاي دنيا در اثر تبخير وابسته به انرژي خورشيدي بوجود ميآيند که در نتيجه شرايط توليد بسته به نوع آب و هوا متغير است. ظاهرا ميزان قابل توجهي از تقاضاي جهان بخاط مصرف نمك در يخشكن ها است و سطح اين تقاضا نيز بسته به نوع زمستانها در كشور متفاوت است.
نمك طبيعي به دو صورت يافت ميشود:
1- بشكل سنگ كه فرم كاني هاليت دارد و به راحتي توسط مزه شود آن قابل تشخيص است كه اين نوع نمك اصطلاحا سنگ نمك ناميده ميشود و ريشه تبخيري دارد.
2- به صورت محلول در آب درياها و اقيانوسها و منابع آب زيرزمينی يافت ميشود.
نمك به تنهايي حاوي 34/39 درصد سديم و 66/60 درصد كلرين ميباشد. در طبيعت سنگ نمك نرمال حاوي 90 درصد كلريد سديم و ديگر ناخالصيهايي چون مواد تبخير شده ديگر، اكسيدها، سولفاتها و رسوبات و خاك آهكدار است. آب نمك كه به روش پمپاژ به دست ميآيد محتوي نمك به ميانگين 25% ميباشد.
نمك در مواد گوناگون بكار ميرود و يكي از مهمترين مواد پايه و اصلي در صنايع شيميايي است. نمك در عين حال از منابع مهم و در دسترس و ارزان سديم و كلرين ميباشد. در بسياري از كشورها با آب و هوايي سردتر نمك يك فرآورده اصلي در آب كردن يخ در سطوح جادهها بكار ميرود. براي اغلب مردم مهمترين و معمولترين كاربرد نمك در صنايع غذايي ميباشد. مصارف گوناگون نمك علاوه بر صنايع غذايي در غذاي دامها بعنوان يك ماده اضافه شده به مايع سيال در صنايع روغني بكار ميرود .
نقطة ذوب نمك حدود 806 و نقطه جوش آن 1465 درجة سانتيگراد مي باشد. چگالي اين ماده 165/2 گرم بر سانتيمتر مكعب و سختي آن 5/2 در مقياس موس است. بلور نمك جلاي شفاف تا نيمه شفاف و رنگ سفيد يا بيرنگ دارد. اين كاني در سيستم كوبيك متبلور ميشود. عناصر اصلي تشكيل دهندة آن سديم و كلر ميباشند. البته عناصري ديگر مانند آلومينيوم، آهن و كلسيم و … نيز به صورت ناخالصي در آن يافت ميشوند. نمك در صورت قرار گرفتن در مسير اشعه ماوراء بنفش از خود حالت فلورسانس نشان مي دهد. با اشعه X ابتدا به رنگ آبي و سپس قهوهاي و با اشعههاي راديواكتيو طبيعي رنگ ارغواني به خود ميگيرد.
از 39 ميليون تن هاليت توليدي ايالات متحده امريكا در حدود 58 درصد آن به مصرف تهيه فرآورده هاي شيميايي از جمله كلر، اسيد كلريدريك، كربنات سديم، فلز سديم و... مي رسد. در كشورهاي پيشرفته سنگ نمك را به طريقه محلول استخراج مي نمايند. فضاهاي خالي ايجاد شده محل مناسبي براي ذخيره سازي تركيبات نفتي و مواد زايد راديواكتيو است.